Nino Ferrari Mathis brengt met zijn Instagrampagina, Ninosbuilding, de architectuurstroom brutalisme naar het social-media publiek. Ferrari Mathis komt oorspronkelijk uit Parijs, groeide op in Brazilië en woont op dit moment in New York waar hij architectuur studeert aan Parsons School of Design. Via Instagram laat hij de prachtigste moderne gebouwen zien en vertelt hij waarom hij ze zo bijzonder vindt. POM Magazine’s editor, Giulia Weyerman sprak met Nino over zijn passie voor architectuur en voor brutalisme in het bijzonder. Ze probeerde erachter te komen wat het toch is met Nino en beton.
door Giulia Weyerman
Nino, wat vind jij van beton?
Ik hou erg veel van beton. Of het nu onbewerkt of afgewerkt is, ik vind het altijd mooi, helemaal bij brutalistische architectuur uit de jaren 60. Beton heeft een uitgesproken uitstraling en ik vind het op z’n mooist als het in contract staat met de natuur.
Op je Instagrampagina laat je veel brutalistische architectuur zien. Wat trekt je in deze architectuurstijl zo aan?
Niet zo zeer de esthetiek trekt me aan, maar de mentaliteit. Toen brutalisme op zijn hoogtepunt was in de zestiger en zeventiger jaren, was het ook op een creatief hoogtepunt. Ik beschouw brutalisme eerder als een manier van expressie dan een architectuurstijl. Veel brutalistische gebouwen hebben zeer experimentele ruimtes en vormen die we nu niet meer hebben. Mensen realiseren zich dat niet. Ze gunnen zich niet de tijd om te doorleven wat een architect voor hen heeft ontworpen. Het is heel bijzonder om in zo’n ruimte te zijn.
Het valt me op dat er nogal wat posts op je Instagrampagina staan met Braziliaanse brutalistische architectuur . Wat spreekt je zo aan in Braziliaans brutalisme?
Bij brutalisme denken de meeste mensen aan Oost-Europa en Sovjet architectuur. Misschien is dat de reden dat brutalisme geassocieerd wordt met grauw, troosteloos en grijs. Brazilië en Latijns-Amerika in het algemeen, heeft prachtige brutalistische architectuur omgeven met planten, bomen en natuurlijk licht. Mijn posts veranderen het beeld dat mensen bij brutalisme hebben. Ze beginnen het te waarderen en sommige worden echte fans.
Waarom post je voornamelijk over brutalisme en niet over andere architectuurstijlen?
De Instagrampagina is niet begonnen als een brutalismekanaal. Eerlijk gezegd maak ik me een beetje zorgen. Ik huiver ervoor een “brutalisme personality” te worden. Ik ben dol op brutalisme, maar het is maar een klein onderdeel van het scala aan architectuurstijlen. Het is een niche, een stijl die niet lang heeft geduurd, maar wel rimpeleffect teweeg heeft gebracht. Toen ik net begon met mijn Instagrampagina richtte ik me op hedendaagse- en moderne architectuur, met name het modernisme van de jaren zestig. De architectuur van de zestiger jaren vind ik zo interessant omdat het zulke contrasterende stijlen kende. Je had enerzijds gebouwen helemaal van beton en anderzijds gebouwen die vrijwel alleen uit glas bestonden. Mijn posts gaan heen en weer tussen deze uitersten en zijn een gespreksonderwerp in de comments.
Heb je een favoriet gebouw?
Eén van mijn favoriete gebouwen is Museu de Arte Contemporânea (MAC), in de buurt van Rio de Janeiro. Het is ontworpen door de architect Oscar Niemeyer. Het lijkt op een UFO. Als ik in MAC ben voelt het alsof ik op een andere planeet ben. Het is het mooiste gebouw dat ik ooit heb bezocht. Iedere keer wanneer ik in Rio ben ga ik erheen.
Hebben je volgers invloed op wat je post op Instagram?
Zodra ik een stad ga bezoeken plaats ik een reel waarin ik de volgers vraag, van welk gebouw uit die stad ze graag een post zouden willen zien. Weet je, het zijn heel vaak de volgers die ervoor zorgen dat ik een gebouw kan bezoeken of die een rondleiding voor mij regelen. Alle gebouwen die ik heb bezocht in Brazilië, zijn tips van volgers.
In hoeverre beïnvloedt brutalisme jouw ontwerpen?
Heel vaak, maar niet zonder controverse. Vorig semester ontwierp ik een gebouw van beton helemaal geïnspireerd op brutalisme. Toen ik mijn presentatie voorbereidde kwam de professor naar me toe. Ze zei: ‘Maar, Nino je kunt dit ontwerp toch niet uit beton laten bestaan.’ Ik antwoordde: ‘Waarom niet?’ Ze legde toen uit dat gebouwen uit beton niet duurzaam zijn. Vandaag de dag leer je tijdens de architectuuropleiding over duurzaamheid. Het is één van de redenen waarom brutalisme is gestopt, het is niet duurzaam. De gebouwen zijn van beton, ze zijn duur en vereisen veel carbonemissie. Maar architectuur studeren gaat ook over ontdekken wat jij als student mooi, leuk en belangrijk vindt en hoe je dat wilt toepassen in je ontwerpen. En uiteindelijk gaat mijn design, een ontwerp van een student, toch niet gebouwd worden. Dat heb ik de professor uitgelegd. Gelukkig ging ze ermee akkoord en mocht ik mijn ontwerp presenteren.
Is er een materiaal dat de rol van beton in brutalisme zou kunnen vervangen?
Met beton kun je hele vloeide vormen maken. Hout en baksteen zijn dan wel rechthoekig maar je kunt er denk ik dezelfde vormen mee maken als met beton. Het materiaal is in ieder geval warm. Beton maakt dat een gebouw koel en koud aanvoelt, vergeleken met hout.
Maar kunnen we het dan nog steeds brutalisme noemen?
Nee (lacht), misschien wel qua vorm, maar brutalisme is zo verbonden met beton en met de jaren 60. Het wordt lastig om het op die manier weer op de kaart te zetten.
